Containers, eieren en beren….

Containers. 

In de Nieuwjaarsnacht verliest het containerschip MCS Zoe +/-  250 zeecontainers in de vaarroute boven de waddeneilanden tijdens een pittige wind. Het bijna 400 meter lange schip (foto is een soortgelijk) vervoerde rond de 8000 containers en dat is een 2/3 belading. Op de waddeneilanden zijn uiteindelijk veel containers aangespoeld, maar er zijn er ook nog heel veel zoek. Sommigen van deze stalen kisten barstten open en de inhoud spoelde op de stranden van de Waddeneilanden aan. Veel vrijwilligers, maar ook veel toeristen (even een dag met de boot over) hielpen, net als een flinke groep militairen, met het opruimen van de rommel. Dat ging bijna allemaal met de hand! Op Ameland is 350.000 kilo troep opgeruimd, maar dat ging met shovels en kiepwagens. De troep bestond uit  tuinstoelen, krukjes, matrassen, dekens, jasjes, speelgoed, schoenen, zeeppompjes, plastic en piepschuim.

Nog veel erger dan al die allerhande aangespoelde rommel, zijn de piepkleine korreltjes, afkomstig van o.a. piepschuim en plastic en plastic granulaat, waarvan nu nog helemaal niet bekend is hoe schadelijk dat is of gaat worden. Dergelijk materiaal breekt namelijk niet af. Het kan als voedsel gezien worden door wilde fauna, maar ook onwillekeurig door grazend vee worden ingenomen als het in de weilanden, verspreid door de harde wind, terecht komt.

Voor de bergers van de gezonken containers werd het een verrassing wat er in zat, als ze eenmaal gelokaliseerd en omhoog gehesen waren. Het weer liet dat toen niet toe. De golven waren nog te hoog. Er waren 291containers overboord geslagen en een aantal ligt op de bodem op ongeveer 20 à 30 meter diepte. Er is nog niet alles bekend over waar de containers kunnen liggen, er zijn nog 51 zoek. We zijn nu 27 dagen verder en de Marine ging er ook naar op zoek met een speciaal 75 meter lang hydrografisch opnemingsvaartuig, dat ook kan werken bij golven van 3 meter hoogte. Deze ramp met de losgeslagen containers is een mooie gratis kans voor oceanografen. Zij bestuderen zeestromingen en kunnen nu mooi zien waar al dat losgeraakte materiaal naar toe drijft. Heel vaak is dat richting het noorden en dan uiteindelijk de Noordpool. Deze geschiedenis kan al met al nog heel lang duren en of het een ecologische ramp gaat worden is nu nog moeilijk vast te stellen, maar erg fris is het allemaal niet!

Wintereieren.

Van de bovenstaande soort heb ik er nog 3. Een koppel en een losse vrouw en zij zijn het restant van de 13 roodbekfluiteenden, waarmee ik het begin van de vorige winter (2017/2018) ben in gegaan. Daarvan zijn deze 3 nu nog over. Oorzaak van de verdwijning van de 10 is divers, maar zeker is dat o.a. een bunzing én harde wind de boosdoeners waren. Fluiteenden hebben vrij grote, brede vleugels en ondanks het ingekorte model aan één zijde door het leewieken, floepten ze met gemak bij een stevige wind toch nog over een omheining van 1.90 meter. Dit trio, maar dat is het absoluut niet, want ze zijn behoorlijk monogaam, mag blijven tot ze omvallen, want zoals al eerder aangegeven bij de mandarijnen, voor mij is het kweken voorbij. Aangezien dit soort eenden vooral in de paar-, en broedtijd behoorlijk agressief (= territorium verdedigend) kan zijn, vul ik dus niet meer aan.

Het viel mij op in de laatste weken van 2018 dat de man behoorlijk fel reageerde op de aanwezigheid van de losse vrouw, maar ook de mandarijnenmannen (als groep staan ze toch wel hun mannetje) kregen nu en dan een veeg uit de pan. Dat was raar, want in de herfst-, en wintermaanden was de voorheen grote groep fluiteenden altijd onderling heel verdraagzaam. Het zijn zomerleggers en broeders en in juli was er normaal gesproken niet heel veel rust in de tent. Dat zelfde scenario scheen zich ook nu af te spelen, maar daar wil je natuurlijk niet aan op het laatst van december!

Jazeker, totdat je er opeens aan het begin van het nieuwe jaar eentje kwijt bent en aangezien beide geslachten er hetzelfde uit zien, is het moeilijk te bepalen wie er nou verdwenen is. Was achteraf ook weer niet zo moeilijk, de twee vrouwelijk exemplaren konden wel goed met elkaar overweg. Dan ga je op zoek naar bloederig restanten van de man, want de NATUUR (in de vorm van een predator als een bunzing) zal wel weer zijn slag geslagen hebben. Maar dan vind je dus op 6 januari een nest met 15 eieren, midden in de winter! Nu komt dat wel eens vaker voor, maar bij mijn weten nooit zo vroeg! Hawaiiganzen zijn vroege leggers, net als zwarte zwanen en er zijn nog wel een paar soorten. Muskuseenden en sommige wilde eenden en/of andere gedomesticeerde soorten kunnen er soms ook wat van, maar midden in de winter? Na dat de eieren waren geraapt en opgeruimd werd het al heel spoedig weer gewoon rustig, net als voorheen. Zou de zachte winter hiervan de schuld kunnen krijgen?

Ooievaars.

Tijdens een wintertelling door zo’n 240 tellers werden in ons land 547 ooievaars geteld; dat aantal kan nog iets oplopen omdat nog niet alle gegevens binnen zijn. De telling wordt ieder jaar georganiseerd door de Stichting Ooievaars Research Organisatie en Knowhow, kortweg door STORK. Vorig jaar werd er ook geteld en toen waren het er 650 van die grote zwart-witte vogels met rode poten en snavels. Ooievaars zijn eigenlijk trekvogels, maar mogelijk blijven ze hier nu wat vaker vanwege de zachte winters. Op de foto een tweetal exemplaren die er wat smerig uit zien. Tijdens een tuinbezoek aan het ooievaarsstation in Spanga, georganiseerd door regio Fryslân en al weer  wat jaren geleden, vertelde toen de beheerder dat de smerig in Spanga teruggekeerde vogels in de zuidelijke landen op vuilnisbelten hun voedsel hadden gezocht. De schone daarentegen waren vaak niet verder naar het zuiden afgezakt dan het eerstvolgende opfokstation, waar ze werden gevoerd, net als de overblijvende vogels daar. Dat overblijfgedrag bestaat dus al een tijdje.

Edelherten. 

In de Oostvaardersplassen schiet het al lekker op. Vanaf het starschot in december 2018 zijn er nu 134 edelherten geschoten maar er moet totaal meer dan 1800 geruimd worden. Die 134 zijn een kleine 10 per dag en dat is te weinig, want het streven was 20 per dag. Dat wordt nu dus niet gehaald, daarom wordt er tot 1 april voortaan ook in het weekend aan gewerkt. De gedachte leeft daar, dat wanneer het wat gaat winteren het afschot mogelijk wat eenvoudiger zal kunnen worden gehaald. Mocht u zich nu zorgen maken over waar dat prachtige “ietwat magere” natuurvlees terecht is gekomen? Bij een poelier en alles wat daar tot nu toe binnenkwam, was, naast een gedeelte voor de voedselbank, in een mum van tijd uitverkocht!

De grutto in Frankrijk. 

De Europese Commissie wil per se niet dat in Frankrijk de jacht op de grutto zal worden geopend. De Franse overheid is verantwoordelijk voor de naleving van de Europese Vogelrichtlijn. Als in juli van dit jaar de grutto’s niet meer ongehinderd over Frankrijk mogen vliegen, komt er van de Commissie een zogenaamde Inbreukprocedure. Daarmee wordt dat land dan gedwongen met boetes of dwangsommen de Europese Vogelrichtlijn goed toe te passen. Heropening van de Franse jacht op beschermde vogelsoorten zou immers allerhande Nederlandse inspanningen te niet doen!

Het werd zomaar winterweer!

Het duurde eigenlijk helemaal niet zo lang, dat winterweer dat zo rond de achttiende van deze maand voorzichtig begon met wat lichte vorst in de nacht. In de nachten die volgden lagen de temperaturen telkens wat lager en kwamen soms wel op -5 tot -7° C.  Toen kwam er opeens flink wat sneeuw, die er voor zorgde dat heel het Nederlandse wegennet bijna geheel vastliep met de langste file in de avondspits ooit. Op 25 januari j.l. trok een gebied met steeds hoger wordende temperaturen van zuidwest naar noordoost Nederland, dat zorgde voor invallende dooi. Vooral in de noordelijke provincies kwam sneeuw, overgaand in regen voor, dus plotseling gladde wegen, met als gevolg dat er veel ongelukken gebeurden door geheel onverwachte glijpartijen op de weg.

Regiojaarvergadering.

Op de regiojaarvergadering op 24 januari j.l. kwam het e.e.a. aan de orde. De financiën van de regio werden besproken en goedgekeurd, het totale ledenbestand werd besproken (het zijn er nu 180), het jaarverslag van de sekretaris werd verteld en er vond een verandering in de bestuurssamenstelling plaats. Onze huidige voorzitter René de Velde Harsenhorst trad af en gaat nog voor één jaar verder als vicevoorzitter, om de nieuw benoemde voorzitter Jeroen Koeze  nog gedurende die periode op weg te helpen. Daarnaast werd Bouke van der Heide aan het bestuur toegevoegd al algemeen lid. Onze huidige penningmeester heeft aangegeven om in 2020 te willen stoppen met deze functie, dus die komt dan vacant. Mocht er een fanatiek regiolid zijn die daar wel wat voor voelt, alstublieft meld u zich dan al vast aan bij één van de bestuursleden. Met de feestelijke nieuwjaarsborrel werd een toast uitgebracht op het aankomende jaar. De royale schalen met heerlijke borrelhapjes maakten er helemaal een nieuwjaarsfeest van, evenals de kleine loterij “met leuke prijzen”.

Er waren voor deze avond behoorlijk wat bezoekers afgekomen en dat verhoogt de feestvreugde altijd! Daartoe droeg ook Bart Wiechers bij, die de presentatie voor deze avond verzorgde.

Bart is voorzitter van onze buurregio Groningen/Drenthe en maakt zo af en toe hele mooie en vooral verre reizen en “wie verre reizen doet kan veel verhalen”. Dat gebeurde ook. De laatste reisbestemming was in 2018 naar Kamtsjatka, groot schiereiland in het uiterste oosten van Rusland. Het duurde uren vliegen om in Rusland te komen en toen nog uren vliegen in een helikopter om op de plaats van bestemming te landen. Kamtsjatka is dus een schiereiland en er is heel veel vulkanisch activiteit. Zo zijn er werkende vulkanen waar o.a. nare en vervelend stinkende zwaveldampen uit komen maar er zijn ook veel geisers. Die spuwen heet water of stoom. De hoogste berg op dat schiereiland zag je al gelijk toen je uit de helikopter stapte en dit is ook een nog steeds werkende vulkaan. We kregen mooi beelden van borrelende vulkaanbodems en spuitende geisers voorgeschoteld, maar ook ongerepte natuur en weidse landschappen te zien.

Niet bange beren… 

Het reisgezelschap waarmee Bart Wiechers op stap was bezocht ook een gebied waar veel bruine beren voor komen. Deze Kamtsjatka beren zijn bekend vanwege hun formaat. De excursie ging naar een plek in een meer,waar deze beren pogingen deden om zalmen te vangen en er waren daar nog al wel een flink aantal druk mee bezig. Ook moeders met kroost. Aangezien beren altijd enigszins onberekenbaar zijn, ging er aan de voorkant en aan de achterkant van groep een begeleider met een geweer mee. Er kwam wel een moment dat er geschoten moest worden, omdat er zo’n bruin exemplaar wat al te opdringerig werd en veel te dichtbij kwam. De beer heeft het overleefd, want het eerste schot is altijd een waarschuwing, maar de volgende is dat niet meer! Een mooi plaatje van een “camping-achtig” terreintje met voor elk lid van het reisgezelschap een groen rond tentje oogt fraai en idyllisch, maar met zo veel bruine beren in de buurt is dat natuurlijk niet zo. Gelukkig stond er  een stevige stroomdraad om heen.

Van de ene reis in 2018 ging het over naar andere reizen in eerdere jaren. Bart ging onder meer naar heel hoog in Noorwegen met de auto over besneeuwde en verlaten wegen, waar je gedurende hele tijden absoluut geen andere mensen tegenkwam. Wel dieren, zoals verschillende vogelsoorten als de hazelhoen en de sperweruil, maar ook zoogdieren als rendier en eland. Het uiteindelijke doel om het Noorderlicht te zien, dreigde bijna te mislukken. Als het bewolkt is krijg je niets te zien. Maar gelukkig klaarde het de laatste dag op!

Het moet absoluut helder zijn. Veel varianten in de groene kleur zijn het meest te zien, maar ook rood en blauw komt soms te voorschijn. Een andere reis ging naar de Lofoten, een eilandengroep ook bovenin Noorwegen. Hier werden vooral de verschillende daar overwinterende eidereendensoorten en enkele soorten papegaaiduikers gespot.Voor het kunnen bekijken van deze eider-soorten waren een paar drijvende kijkhutten met een rubberboot te bereiken. De vogelaars werden daar naar toe gebracht en werden een paar uur alleen gelaten. Je kon er ook niet zonder boot wegkomen. Het kijkgedeelte, de ramen, bevonden zich nabij de waterspiegel, dus de kijkers zaten op het zelfde niveau als de vogels. Om de attractie nog te verbeteren werden er vlak voor de ramen visafval en mosselen in het water gekieperd, waar de vogels grif op aanvielen. De soorten, welke Bart Wiechers daar heeft gefotografeerd, zoals de Europese eidereend, de Steller eider, de koningseider en de brileider, evenals de ijseenden, zag u al eerder in de vooraankondiging van deze presentatie. (zie archief) Het was een boeiend verhaal met mooie beelden.

En dan nog even dit: 

De volgende bijdrage is rond 10 februari. 

Namens het bestuur, Sytse Buursma, regioredakteur.