Ze vallen!
De herfst in opmars.
Hoewel de temperaturen zo nu en dan best nog wel aardig waren, is het vaak wel wisselvallig geweest. Zo’n term uit de weer- rubrieken betekent zo iets als “het kan vriezen of dooien” maar dat is natuurlijk niet van toepassing in de herfst. In deze tijd gaat het er meestal om of het nat of droog weer is. Nou van droog was soms ook echt geen sprake! Er was zo nu en dan echt wel sprake van veel nattigheid! Voor de situatie, zoals op de foto, is het nog wat te vroeg. Zoveel blad is er nog niet gevallen, maar dat kan natuurlijk ook zo maar anders zijn. Een kleurrijk plaatje is het in ieder geval wel! Logisch, ‘t is herfst hè?
Geslaagde ruilbeurs.
De op zaterdag 28 september gehouden ruilbeurs in Burgum was, net als het jaar daarvoor wederom geslaagd te noemen. Er was weer een grote diversiteit aan te ruilen dieren binnengebracht. Met diversiteit bedoel ik ook echt diversiteit, want er waren onder de meer dan 300 watervogels dit jaar een fors aantal soorten, die je niet vaak op ruilbeurzen ziet. Zoals de soort op bovenstaande foto is te zien. Het blijft altijd wat lastig fotograferen vanwege de erg aanwezige spijlen van de kooi, maar ondanks dat zijn het duidelijk twee Laysantalingen en aan de ringen te zien van twee verschillende leeftijden. Maar dat hoeft niet erg te zijn, als het maar een onverwant koppel is. Qua hoenderachtigen was er ook een mooi variabel aanbod, met daarnaast zelfs grote ijsvogels, een paar waterhoentjes en kieviten. Er waren ook weer een aantal stands, met o.a. een eendenkorven- vlechter, deze keer van natuurlijk materiaal. Ook was er een preparateur, die nog maar kort dit beroep uitoefende, maar er al heel verdienstelijk in was en een leuk assortiment aan fraai opgezette dieren en vogels liet zien.
Er was weer veel bezoek, ook van andere regio’s. Ik heb o.a. onze voormalig landelijke en kersverse erevoorzitter Pierreco Eyma gespot, evenals de huidige landelijke voorzitter, Wobbe Bouma. Die was dus ook even van de partij. Heel mooi, dat al die mensen toch even de tocht naar Burgum ondernemen om in de Friese regio de gezelligheid van zo’ruilbeurs mee te beleven. De catering was goed en de soep geweldig! Misschien kwamen ze daar ook wel allemaal voor ?
Rijden in een rijtuigie…
Op één van de laatste mooie dagen van september mocht uw regioredakteur een rondje meerijden in het pony wagentje, getrokken door de pony van mijn buurmeisje. We kennen elkaar al jaren, om precies te zijn al 12 jaar. Deze pony is bedoeld om bereden te worden en dat gebeurd ook wel, maar dit rijpaardje bleek ook verrassend goed in een aanspanning te kunnen werken. Omdat het zulk prachtig weer was en omdat ik eens had gevraagd of ik soms een keer mee mocht om te ervaren hoe dat allemaal ging met dat inspannen en in zo’n rijtuigje rijden en zitten. Aan de kleding van haar te zien was het nog lekker warm, zelf dacht ik daar wat anders over, maar hier speelt het leeftijdsverschil ook een rol. Eenmaal gezeten en gestart kwam er een liedje uit de televisie-serie “Ja zuster, nee zuster” naar boven drijven. Dit lied ging over een tocht “in een rijtuigie, in een rijtuigie, helemaal naar Vinkeveen”, destijds gebracht door Leen Jongewaard en Wim Zonneveld en riep nostalgische herinneringen op. Naar Vinkeveen zijn we niet geweest maar hebben wel een heel stuk door de weilanden langs de Zwette afgelegd. Dat was nog wel even een dingetje, want toen we haaks op dat vaarwater van Leeuwarden naar Sneek aankwamen, voer er een kleine kruiser voorbij. De overigens wel verkeers-makke pony bleef toen even beduusd en stokstijf staan, want zo iets had het dier nog nooit gezien. Eerst gingen we gewoon in stap, wat later ging de pony over in draf en pas tegen het einde van de rit, bijna terug bij de boerderij, werd er nog een stukje in volle galop afgelegd. Dat ging hard! Was het mooi? Ja, nostalgisch mooi!
Problemen.
Voor heel veel damherten in onze provincie ziet het er niet al te best uit. Er zijn er ongeveer 200 in Fryslân en daarvan zullen er 150 het veld moeten ruimen. Er zijn er gewoon te veel en als er niets aan gebeurt zullen er over 5 jaar 5 x zoveel zijn, dus 1000. De populatie rond Katlijk is verreweg de grootste met 150 dieren. Er is nog een kudde bij Elsloo en nog een groepje tussen Dokkum en Rinsumageest. Ze kunnen soms zo maar onverwacht de weg oversteken en dat doen ze dan meestal in een groep. De provincie is ook bang dat de populatie explodeert zoals in de Amsterdamse Waterleidingduinen en op het eiland Schouwen. Damherten hebben in Nederland géén natuurlijke vijanden. De wolf zou dat eventueel wel kunnen zijn, maar die komt in ons land maar mondjesmaat voor. Voorlopig zit er dus niets anders op dan ze te gaan ruimen om erger te voorkomen.
Vreemde vogel gezien.
Bij Jannum, in Noord-Oost Fryslân werd rond 21 september een vreemde vogel in een weiland ontdekt. Wandelaars zagen het beest lopen en vermoedden eerst dat het hier om een ooievaar ging. Dichterbij gekomen zagen ze dat het een pelikaan was. Bij het dierenpark Aqua Zoo bij Leeuwarden werd géén pelikaan vermist. Wat eerder was er in de buurt van Drachten een overvliegende “roze pelikaan”gespot maar het was helemaal niet zeker of dat zo was en of het om hetzelfde exemplaar ging. Kortom, herkomst van deze vogel is nog een raadsel. Ook latere meldingen van een pelikaan ontbreken.
Nog een vreemde vogel gezien.
In de buurt van Tersoal werden rond het einde van de maand september twee jonge roodpootvalken gespot. Deze vogels komen eigenlijk alléén voor in Oost-Europa en zijn waarschijnlijk een beetje de weg kwijt geraakt tijdens hun trek en zo in Nederland geraakt. Achteraf blijkt het overigens niet zo heel bijzonder te zijn dat ze in Nederland terecht zijn gekomen.De najaarstrek van deze roofvogeltjes is van half augustus tot half oktober en zijn, wanneer de wind wat stevig uit het oosten waait, dan wel in ons hele land waar te nemen. Vooral langs de kust zijn er dan vaak veel te spotten. In de contreien, waar deze twee zijn gezien, hebben de vogels het nooit zonder voedsel hoeven te stellen, want het stikt er namelijk van de veldmuizen.
En er was nog een vreemde vogel!
In dezelfde omgeving, maar dan in buurt van Sybrandabuorren, werd ook rond diezelfde tijd, een witte meerkoet gezien. Men vond het daar wel een bijzonderheid. Dit exemplaar was echter géén albino, had ook geen rode ogen, maar was een vogel met leucisme. Dan is er een gebrek aan alle types huidpigment en niet alleen aan melanine. (Zo wordt er bijvoorbeeld geen zwart aangemaakt). Dit komt af en toe ook wel elders voor, bijvoorbeeld bij waterhoentjes, eksters, futen, merels en kauwtjes. Er is dan sprake van bijvoorbeeld een witte vacht, witte veren of witte schubben. Een zilverreiger daarentegen is géén blauwe reiger met datzelfde euvel, maar is een soort, die gewoon van nature al wit is!
Vermist!
In een ontoegankelijk natuurgebied in Belgisch Limburg is vrijwel zeker een wolvin gedood. Zij was daar samen met een reu via Drenthe, Overijssel, Gelderland, Limburg en Noord Brabant in dat terrein aangekomen. Dit moet gebeurt zijn door kwaadwillenden, ook de welpen die het stel had zijn niet meer gezien en vermoedelijk ook gedood. Het waren de eerste wolven die zich in België hadden gevestigd.
Op de Veluwe in Nederland leefden tot nu toe zo’n 10 wolven. De vereniging voor Natuurmonumenten verwacht dat er de komende jaren nog meer bij komen en de populatie wel kan gaan groeien tot 100. De lokatie van het huidige Veluwse span wordt nog steeds geheim gehouden om de dieren met hun welpen niet te verstoren. Raar maar waar, maar van de tot nog toe 10 wolven op de Veluwe blijken er nu ook hier 3 spoorloos te zijn verdwenen. Of deze drie ook zijn gedood is niet bekend, spoorloos zijn ze in ieder geval wel. (maar ze kunnen natuurlijk ook wel weer terug gegaan zijn naar het land van herkomst!)
Foute boel!
Broederijen, géén boerderijen, doen het niet zo fris! Ze overtreden regelmatig de wet. In deze bedrijven krijgen de pasgeboren kuikens de eerste drie dagen géén eten en drinken. De dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier wil via de rechter dat de landbouwminister hier direkt een einde aan maakt. Deze minister heeft nu een plan bedacht dat de broederijen binnen 5 jaar hun broedkasten moeten hebben aangepast, ze vindt dat een mooie overgangsregeling. Persoonlijk vind ik het nogal grof, om zo met het welzijn van jong pluimvee om te gaan. Een ieder weet dat pasgeboren kuikens de eerste 24 uur na het uitkomen nog kunnen teren op hun reserve’s uit de dooier. Maar daarna moeten ze absoluut aan het voer en zeker aan het water. Ik heb werkelijk geen enkel idee waarom men er in die bedrijven zo lang mee wacht, maar het komt mij bijna wat misdadig voor!
Bessen.
Dit is een foto van de bessen van de Gelderse roos ( Viburnum opulus) Ze waren nog niet zo lang zichtbaar, want de bloei was nog maar kort achter de rug toen deze foto werd gemaakt. Deze struik kan wel tot drie meter hoog worden en komt van nature voor in de Benelux, vooral langs rivieren en kreken. De bloei bestaat uit witte schermbloemen, waarvan de buitenste bloemen steriel zijn en bedoeld om insekten te lokken. De binnenste bloemen zijn wel vruchtbaar en daarvan komen dan de bessen.
Waarom wilde ik deze bessen laten zien?
Omdat ze door zeer weinig vogels gegeten worden. Zo zijn bijvoorbeeld de bessen van de vlier en lijsterbes soms al vóór het einde van de zomer verdwenen in de magen van hele hordes hongerige spreeuwen. Deze bessen echter blijven heel lang hangen, soms wel tot halverwege februari. Er is wel een reden voor, want ze bevatten een paar gifstoffen, maar die kunnen er later in het seizoen wel uit verdwenen zijn. In ieder geval zijn de pestvogels er verzot op en eten ze dan ook grif als die in een invasie soms ons land aan doen. Andere trekvogels als de kramsvogel en de koperwiek (beide lijstersoorten) lusten ze dan aan het eind van het winterseizoen ook wel. Ook heb ik er wel eens groenlingen van zien eten, die halen dan de zaden er uit, maar dan is de winter soms al bijna voorbij.
En dan nog even dit:
De volgende bijdrage is rond 3 november.
Namens het bestuur, Sytse Buursma, regioredakteur.
