Ei, ei en het eerste!
Het leek wel even zomer!
De derde en de vierde week van februari 2019 leken wel zomerse weken. Doordat er een gebied met hoge luchtdruk boven ons land was blijven hangen zorgde dat voor weinig of geen wind. Als er al wel wind was, dan kwam dat van alle kanten en het meest uit het zuiden of zuidoosten. Ja, daar komt op zo’n heldere dag dan de warmte vandaan. Op een luw plekje, dus uit de wind en in de zon was het opperbest uit te houden. Op 24 februari al buiten zitten was dus echt een unicum!
Het gaat dan gelijk ook maar weer zo raar! Maandag 25 februari 2019 gaat de boeken in als de warmste 25 februari ooit! De volgende dag nog warmer! In het zuiden van Nederland loopt de temperatuur op richting de 20°C. Net als in 2018 gaan blijkbaar in dit jaar ook weer vele records sneuvelen.Wel jammer voor de liefhebbers van schaatsen op natuurijs. Het heeft even heel kort gekund, maar een langdurige vorstperiode, die er voor zorgt dat men overal de schaatsen onder kan binden of aan kan trekken, zit er ook deze wintermaanden al weer niet in! Op 1 maart j.l. begon officieel de meteorologische lente, maar de dagen daarna leek dat er absoluut nog niet op. Op 3 maart kletsnat en op de dag daarna herfst met veel regen en nog meer wind! Dat bleef vervolgens maar doorgaan; er was niet veel te merken van mooi voorjaarsweer. Steeds maar veel wind en nattigheid!
Het eerste ei…
In mijn beleving werd het eerste landelijke kievietsei altijd zo rond 15 maart gevonden, maar dat zit in mijn hoofd en dat is feitelijk nergens op gebaseerd. Op 3 maart 1995 werd het eerste gevonden bij Apeldoorn. Het vroegste Friese ei werd gevonden op 4 maart bij Boornbergum. Er blijkt nu echter een rekenmodel te zijn bedacht om te kunnen vaststellen wanneer het vroegste kievietsei eventueel zou kunnen worden gevonden. Dat rekenmodel gaat uit van de gemiddelde dagtemperaturen vanaf 1 februari. Opgetelde gemiddelde temperaturen komen boven de 120, dan moet het eerste ei van de kieviet ergens gevonden kunnen worden. Zo was nu statistisch berekend dat op vrijdag 22 februari het allereerste ei er zou moeten kunnen zijn. Maar dat is theorie, de praktijk blijkt vaak veel weerbarstiger. De temperaturen mogen dan wel de weg wijzen, de betreffende vogels waar het uiteindelijk om gaat, moeten dan wel zin hebben en meewerken natuurlijk! Er moet dan ook nog iemand zijn, die dat eerste ei kan vinden.
Nu is gebleken dat sommige weidevogels echt wel hun best willen doen om zo’n heel vroeg ei te produceren. Op de allerlaatste dag van februari werd het allereerste landelijke en tevens provinciale eerste kievietsei gevonden bij Vegelingsoord door iemand uit Grou. Hij en zijn vast zoek-collega hebben daar op de mooie, echte en oorspronkelijke manier het allereerste eitje van de kieviet gevonden. Door zorgvuldig observeren en geduldig wachten waar de vogels hun nest markeerden, na een felle aanval op een overvliegende kraai, waren de beide mannen bijna zeker van de plaats van het nest en dat werd dan ook na enig zoeken gevonden. Heel knap! Mooi dat er nog eierzoekers zijn die dat nog kunnen! Petje af! Daar werd dan voorheen het ei in bewaard, maar tegenwoordig blijft het op het land liggen.
Waar blijft het tweede?
Er was wat vreemds aan de hand, want normaal gesproken liet het tweede kievietsei nooit zo lang op zich wachten. Meestal was zo’n twee dagen na het eerst gevonden exemplaar ook het tweede wel gevonden, maar deze keer duurde het wel heel erg lang en volgens gegevens was dat eigenlijk bijna nooit voorgekomen. Een mogelijke oorzaak zou kunnen zijn, dat er nog te weinig voedsel te vinden is vanwege de droogte. Dat klinkt raar, maar het peil van de grondwaterstand in nog steeds niet op orde sinds de droge zomer van 2018. Het voedsel voor de weidevogels zit daarom nog steeds te diep, de vogels kunnen er maar moeizaam bij. Er is al vastgesteld dat er nu veel weidevogels en dus ook kieviten te vinden zijn in de zogenaamde “plas-dras”gebieden en dat zijn er in verhouding helemaal niet zo veel.
Gelukkig zijn er dan wel weer vogels die het hele gedoe maar onzin vinden en spontaan aan de leg zijn geslagen. Op 8 maart werden in een paar uur tijd plotseling zo maar in een paar gemeenten de “eerste” (voor die gemeenten) kievietseieren gevonden. Zoals al gezegd werd op de vondst van het tweede ei al meerdere dagen gewacht. In de gemeente Weststellingwerf werd dan uiteindelijk het “tweede”ei gevonden in de buurt van Slijkenburg. Het volgende kievietsei lag bij Nes op Ameland en daar werd in de buurt van Hollum ook al een nest met twee eitjes gevonden. In de gemeente De Friese Marren werd bij Rijs een bijna voltallig legsel met al drie eieren ontdekt!
Het licht gezien.
In 2019 wordt de jacht op predatoren in weidevogelgebieden nog eerder en steviger aangepakt. Via kastvallen kunnen predatoren als steenmarters worden gevangen en gedood. Tot nu toe zijn er al 9 mannelijke en 3 vrouwelijke steenmarters gevangen en geruimd. Vorig jaar werd daar later mee begonnen en toen kwam het totale aantal slechts tot 10. Let wel, dit mag alléén in een weidevogelgebied bij Oldeboorn!
In 2017 werden bij 54 nesten van weidevogels camera’s geplaatst om te kunnen zien door wie die nesten uiteindelijk werden geplunderd. In totaal werden toen 33 nesten leeggeroofd; 18 door steenmarters. In 2018 werden opnieuw nesten bewaakt met camera’s; in totaal 68. Hiervan werden er 13 door een steenmarter leeggehaald, 18 door een vos opgegeten, 1 door een hermelijn, 1 door een bruine kiekendief en 4 door wat anders. Als de nesten van de weidevogels niet waren leeggehaald door marter en vos, dan was het overlevingspercentage rond 90% geweest.De provincie heeft 5 nieuwe gebieden aangewezen om onderzoek te gaan doen naar nestpredatie onder de weidevogels.
In twee van die gebieden krijgen gevangen steenmarters een gps-zender omgehangen en dat gaat ook gebeuren in twee gebieden in de provincie Groningen. Hiermee wil men kunnen vaststellen wat steenmarters zoal doen, hoe groot hun actieradius en het territorium van deze predatoren is. Ik zag ooit eens een Engelse documentaire met hetzelfde onderwerp, maar daarin werd getoond, wat huiskatten, ook van een gps-zender voorzien, zoal ‘s nachts buitenshuis allemaal uitspoken. Hun actieradius, vastgelegd via een lijnenpatroon in hun leefgebied, bleek in sommige gevallen heel veel groter te zijn gedurende de nacht, dan hun eigenaren ooit voor mogelijk hadden gehouden. Ook kon worden vastgesteld, dat verschillenden katten wel een regelmatig terugkerende routepatroon handhaafden. Zeer benieuwd wat de uiteindelijke resultaten van dit gps-onderzoek in de twee provincie’s zullen laten zien!
In dit nieuwe onderzoeksgebied zullen ook weer camera’s bij nesten worden geplaatst. In dit tot nu toe 1360 hectare grote gebied zal er alles aan gedaan worden om het zo “predator vrij” mogelijk te maken. Het gehele terrein is zo open mogelijk gemaakt en vos en zwarte kraai zullen er stevig worden bejaagd! Bovendien wil ons provinciebestuur de steenmarter wel heel graag op de landelijke lijst van schadelijke diersoorten waarop gejaagd mag worden. Voorlopig zijn deze marters nog beschermd, behalve in het weidevogelgebied bij Oldeboorn. Daar mogen nu met een speciale ontheffing de steenmarters worden gedood.
Valt er nog wat te beleven?
Op donderdagavond, 28 maart a.s. is er weer een regiobijeenkomst in de grote zaal van Overwijk in Tijnje. De aanvang is om 20.00 uur. Die datum mag u alvast registreren, maar misschien hebt u dat al lang gedaan! Het is dan de laatste bijeenkomst van het winterseizoen 2018/2019. Naast een aantal zaken die door het bestuur naar voren zullen worden gebracht, is er een gastspreker. Jaap Korten maakt verre en lange reizen. Net zoals andere regio’s hem graag reserveren voor een regioavond, zo deed ons bestuur dat ook!
Deze keer gaat het vooral, maar natuurlijk niet alleen, over zandhoenders en patrijzen in Afrika. Jaap Korten kennende zullen er weer veel mooie opnames van vele Afrikaanse vogelsoorten voorbijkomen. Mis het niet, dit is een unieke kans om meer te weten te komen over Afrikaanse vogels, waarvan sommige Aviornisleden er enkele in avicultuur houden.
Hoe gaat het verder?
Net zoals tijdens andere bijeenkomsten krijgt u koffie en thee van het bestuur en datzelfde bestuur heeft ook weer gezorgd voor leuke prijzen voor de kleine loterij. Dus, daaraan kan het niet liggen!
Gewoon naar Tijnje komen op donderdagavond 28 maart a.s.
En dan nog even dit:
een bericht uit de horeca…..
